TMR czy PMR? – oto jest pytanie

Co oznaczają skróty TMR i PMR? Czym się różnią? Czy w każdym gospodarstwie można je zastosować? Jakie warunki techniczne muszą być spełnione dla prawidłowego funkcjonowania tych systemów żywienia?

Zbilansowana i homogenna dawka pokarmowa to marzenie i cel każdego żywieniowca i hodowcy. Dostarczenie odpowiedniej ilości białka, energii oraz substancji mineralnych wymaga przemyślanego systemu żywieniowego. Czy każdy hodowca może sobie pozwolić na te najbardziej skomplikowane, a zarazem najbardziej wydajne systemy żywieniowe? Czy każdy hodowca musi stosować najbardziej zaawansowane systemy żywienia? Lepszy TMR czy PMR? 

TMR i PMR w żywieniu bydła mlecznego – wyjaśnienie pojęć i różnic

1. TMR (Total Mixed Ration) - całkowicie wymieszana dawka. Ten system żywienia zakłada podanie krowom mieszanki pasz posiadających właściwą zawartość pasz objętościowych, jak i optymalny dodatek pasz treściwych oraz w pełni wymieszane dodatki mineralo-witaminowe. W tym systemie każda krowa danej grupy produkcyjnej – lub po prostu całe stado dostają dokładnie tak samo skomponowaną i wymieszaną dawkę paszy. 
2. PMR (Partly Mixed Ration) – częściowo wymieszana dawka. Ten system porównaniu do TMR nie zawiera wszystkich składników pokarmowych. System PMR to wymieszane pasze objętościowe i część pasz treściwych stanowiących podstawową bazę ogólnej dawki pokarmowej. W tym systemie w porównaniu do TMR następuje tzw. premiowanie krów, czyli do podstawowej dawki stosuje się dodatki wydajnościowe dedykowane konkretnej grupie produkcyjnej krów. 

Żywienie krów mlecznych TMP i PMR – wady i zalety

Nie zaryzykowałabym stwierdzenia, że TMR jest gorszym systemem od PMR i odwrotnie. Każdy z tych systemów ma niewątpliwe zalety natomiast wady, a raczej pewne niedogodności będą ukazywać się w zależności o możliwości gospodarstwa, systemu utrzymania krów, wielkości produkcji i możliwości technologicznych. 

Żywienie bydła mlecznego – gdzie stosować system PMR a gdzie TMR?

Jak już wcześniej wspominałam, bardzo wiele zależy od systemu utrzymania krów i możliwości technologicznych. W oborach uwięziowych czy małych gospodarstwach gdzie nie ma możliwości podziału krów na grupy technologiczne, czy też nie ma po prostu miejsca na wjazd wozem paszowym najczęściej stosowany jest właśnie system PMR. 

Nie oznacza to, jednak że te gospodarstwa żywią krowy mleczne na niższym poziomie. Jak zostało już wymienione wyżej zaletą systemu PMR jest indywidualne traktowanie każdej krowy. Podając bazę paszową określoną na pewną ilość mleka każdej krowie, możemy dołożyć odpowiednio większy dodatek paszy sztukom, zgodnie z ich aktualnym stanem fizjologicznym, które produkują większe ilości mleka. Niestety w opinii wielu specjalistów żywienia krów, nie jest to zbyt miarodajny system żywienia w przypadku wysokowydajnych krów, jakimi są HFy. Obecnie bardzo mocno wywindowana genetyka i konieczność spełnienia ogromnie podniesionych wymagań żywieniowo – dobrostanowych powodują, że żywienie PMR nie jest wystarczające. 

Żywienie systemem TMR to żywienie rekomendowane dla dużych wysokowydajnych stad, w których z łatwością można zrealizować podział krów mlecznych, czyli wydzielić grupy technologiczne tj., zasuszenie, fazy laktacji, szczyt laktacji, ale również jałowice w grupach wiekowych i jałowice cielne. W przypadku kiedy istnieje możliwość wykonania kilku mieszanek TMR, można zapewnić każdej grupie podawanie paszy o odpowiedniej dawce energii i białka już w homogennej i zbilansowanej mieszance, posiadającej prawidłową strukturę paszy. Dzięki temu możemy odpowiednio zastosować specjalistyczne pasze i dodatki paszowe dla bydła. System ten, jak już wspomniałam, wymaga posiadania wozu paszowego oraz odpowiednio szerokich i przystosowanych korytarzy paszowych. 

Nowoczesne rozwiązania – czy TMR to nadal TMR?

Wymogi żywieniowe i dobrostanowe krów mlecznych są ogromne. Hodowcy, dążąc do osiągnięcia zadowalających wyników realizujących potencjał krów, inwestują w nowoczesne rozwiązania technologiczne. Wiele gospodarstw posiada roboty udojowe, w których by zachęcić krowę do odwiedzania tego miejsca, również stosuje się pasze specjalistyczne. Czy żywienie TMR w takich oborach nadal będzie się nazywał TMR, czy to może bardzo bogaty PMR? Obecne czasy i rozwiązania w hodowli bydła mlecznego nieco zacierają granice między pojęciami. W dużych nowoczesnych hodowlach gdzie stosowane są roboty paszowe, kuchnie paszowe i stacje paszowe pojęcia PMR i TMR bardzo mocno nachodzą na siebie. 

Wniosek wydaje się być prosty. Utrzymanie zwierząt w dobrostanie i produkcji mleka na satysfakcjonującym poziomie, opiera się w znacznej mierze na właściwie skomponowanej dawce pokarmowej. Każdy gospodarz wie, jakie ma możliwości i jaki system będzie dla niego bardziej wskazany. Jedno jest pewne. Trzeba dążyć do optymalizacji pracochłonności żywienia i minimalizacji kosztów i nakładów pracy nie tracąc przy tym na wydajności i zdrowiu krów.

Tekst i zdjęcia: dr inż. Marta Iwaszkiewicz

TMR czy PMR? – oto jest pytanie do eksperta z De Heus

Jak na tytułowe pytanie odpowiedział specjalista z De Heus Łukasz Kowalski? Poniżej przytaczamy jego opinię.

Podstawą do określenia, jaki system przyjąć są względy techniczne gospodarstwa. Mazowsze charakteryzuje się obecnością gospodarstw rodzinnych liczących 30-150 krów w oborach uwięziowych lub wolnostanowiskowych. Przy tak licznych stadach ciężko jest zrobić 3 grupy technologiczne krów w okresie laktacji, dla których będziemy mieszać 3 różne rodzaje TMRu. Krowy przechodzą w konkretne dni laktacji nierównomiernie i może się okazać, że w jednej z grup np. FRESH mamy jedynie 2 krowy w stadzie liczącym 60 szt.

PMR jest tu lepszym rozwiązaniem, ponieważ dzięki wiedzy żywieniowej doradców ALDO oraz De Heus potrafimy idealnie zbilansować dawkę, w której wóz paszowy ustawiamy na ok.3 litry większą niż produkcja krów kończąca laktację, czyli powyżej 200 dnia a resztę bilansujemy na bazie zadawanej paszy treściwej w stacjach paszowych lub bezpośrednio pod pysk w oborach uwięziowych. 

Aby idealnie dopasować konkretne dawki na określone stado, musimy określić indywidualne zapotrzebowanie każdej z krów w zależności od fizjologii, wydajności oraz dnia laktacji przy jednoczesnej kontroli każdej krowy pod kątem kondycji, BCSu czy właśnie wydajności. Dzięki dostępnym narzędziom analitycznym De Heus każdy doradca ALDO świetnie poradzi sobie z dobraniem odpowiedniej paszy dla każdej krowy w najliczniejszych stadach. Jednym ze schematów żywienia przykładowego stada wysokowydajnego jest poniższe zastosowanie pasza:

W pierwszej fazie laktacji, czyli do 100-150 dnia gdzie znajduje się szczyt laktacji podawana jest pasza wysokoenergetyczna taka jak LACTO IMPULS czy LACTO START lub idealna na warunki regionalne ALDO 20 TOP.

Od 150 do ok.300 dnia laktacji stosujemy paszę standardową dostosowaną do regionu, w którym znajduje się stado o zbilansowanym poziomie energii i białka, które mieści się w granicach 18-23%. Idealne pasze to 18 POWER, 20 POWER, 21 POWER SKROBIA, 21 POWER DELUX czy np.21 POWER ELITE 

Do zbilansowania wozu paszowego w systemie PMR hodowcy używają surowców lub pasz gotowych z linii TMR BALANCE oraz autorskich mieszanek MLEKOMAX 27 ALDO PREMIUM i MLEKOMAX 25 VERVA ALDO nie zapominając o pełnych dawkach mieszanek mineralno-witaminowych z linii BESTERMINE. 

TMR idealnie sprawdza się w najliczniejszych stadach, gdzie konstrukcje i wielkości obory pozwalają na podział technologiczny krów oraz mieszanie kilku wozów paszowych w takich obiektach stado jest zbliżone do siebie pod kątem wydajności a grupy ustawiane są pod konkretną wydajność mleczną. Zbyt uboga dawka u poszczególnych krów może przynieść braki w potencjale produkcyjnym oraz problemów zdrowotnych w tym z samym zacieleniem. Natomiast zbyt mocna dawka nieodpowiedniej grupy krów w zależności od dnia laktacji prowadzić może do wysokiego BCSu, czyli zatuczania krów oraz problemów z chorobami okresu okołowycieleniowego. 

Plusem systemu TMR jest możliwość zadania większych ilości pasz treściwych, gdzie niwelujemy ryzyko podkwaszania krów w szczególności świeżo wycielonych. Tu idealnie sprawdzają się również autorskie mieszanki MLEKOMAX 27 ALDO PREMIUM oraz MLEKOMAX 25 VERVA ALDO jak również cała linia pasz TMR BALANCE. 

Jako wsparcie grup początkowych stosujemy BESTERMINE ENERGY lub VEMBOOSTER jako uzupełnienie witamin wraz z mikro i makroelementami, które są źródłem wysokiej energii tak potrzebnej w danym okresie.