Jak zwiększyć wydajność krów mlecznych?

Jakie zmiany wprowadzić w stadzie, by osiągnąć większą wydajność krów mlecznych? Czy chodzi tylko o żywienie krów mlecznych? Jakie czynniki mogą wpływać na wydajność i na co zwrócić szczególną uwagę. 

Zwiększenie wydajności mlecznej krów to zagadnienie, które trzeba rozpatrywać całościowo, a nie cząstkowo, czyli od ogółu do szczegółu. Myśląc, jak zwiększyć wydajność krów mlecznych musimy przeanalizować zarówno ich predyspozycje genetyczne, możliwości paszowe gospodarstwa jak i zastosowanie różnych rozwiązań. Niebagatelny wpływ na zwiększenie wydajności mlecznej krów ma szeroko pojęty dobrostan, czyli odpowiednie legowiska, mikroklimat obory, swobodny dostęp do paszy i wody, a nawet ilość czochradeł. Krótko mówiąc, pracę nad zwiększeniem wydajności krów mlecznych zaczynają się już podczas pracy inseminatora i trwają równocześnie z trwaniem hodowli aż do uzyskania pożądanego efektu.

Jakimi metodami zwiększyć wydajność mleczną krów?

Genetyka – dobór par do rozrodu. Nie tylko nasienie buhaja jest istotne, choć to bardzo ważny element. Często zapomina się od kwalifikacji jałowic. Bardzo często do inseminacji kieruje się większość jałowic odchowanych w gospodarstwie, a to nie do końca jest dobra rutyna. Na szczęście coraz więcej hodowców sięga po renomowanie swojego przychówku. Dzięki czemu może wytypować do krycia najlepiej rokujące jałowice, a to w połączeniu z odpowiednio dobranym buhajem może przynieść bardzo zadowalające efekty i wyeliminować sztuki przeciętne lub słabe. 

Odchów – wydajność mleczną krów kreuje się już podczas odchowu. Dobrze prowadzony odchów młodych jałowic w dużej mierze pozwoli na odpowiednie rozwinięcie gruczołu mlekowego. Prawidłowy rozwój gruczołowy wymienia zapewnia odpowiednią ilość miejsca dla wysokiej produkcji mleka w przypadku krów wysokowydajnych. Gdy natomiast zaniedbamy okres rozwoju gruczołu i jałówki się otłuszczą, wymię owszem będzie miało kształt i wygląd, ale wtedy nawet super jałowica da tylko przysłowiową szklankę mleka. 

Pasza – Z jednej strony należy zadbać o wysokiej jakości pasze, o odpowiedni bilans białka i energii oraz związków mineralnych, których potrzebują krowy mleczne. Z drugiej zaś strony nie uda się zwiększyć wydajności krów mlecznych bez zapewnienia krowom stałego dostępu do paszy i świeżej wody. Krowa musi mieć możliwość pobierania paszy i wody (zwłaszcza wody) kiedy chce. 

Warunki utrzymania. Jak się okazuje, wygoda krów ma duży wpływ na ich wydajność. Można by rzec, że zwiększając wygodę krów, działamy na rzecz zwiększenia ich wydajności mlecznej.

Warto więc zadbać o odpowiednie legowiska, długość dnia świetlnego w oborze, dostęp do czochradeł, które krowy uwielbiają. W miesiącach letnich niesamowicie ważnym elementem jest dbałość o minimalizowanie stresu cieplnego krów.

Częstotliwość doju. Ma ona znaczny wpływ na komórki wydzielnicze wymienia oraz wydzielanie prolaktyny. Innymi słowy, mówiąc dój to proces generujący bodźce trafiające do mózgu krowy i warunkujący produkcję mleka. Niebagatelny wpływ ma to u pierwiastek, które zaczynają swoją laktację. Zwiększając liczbę dojów, krowy dostają zwiększoną ilość bodźców, do których się przyzwyczajają i produkcja mleka wzrasta. 

Jak zwiększyć produkcję mleka i zadbać o zdrowie krów?

Proces zwiększania wydajności krów mlecznych to nie tylko dodawanie, ulepszanie i wymaganie wzrostu produkcji mleka. To przede wszystkim świadome i racjonalne podchodzenie do zdrowia i ogólnej kondycji krów. Można wyróżnić 3 główne nurty, na których opiera się zdrowa wydajność krów. 

1. Schorzenia metaboliczne
2. Schorzenia racic i wymion
3. Odpowiednie zasuszenie i liczba laktacji 

Gdy rozważamy, jak zwiększyć wydajność krów mlecznych, pamiętajmy, że nie może odbywać się to kosztem zdrowa krów. Krowa, mimo że pobiera duże ilości paszy, nie jest studnią bez dna. Jej możliwości pobrania paszy w pewnym momencie się kończą dlatego należy zapewnić odpowiednią koncentrację zarówno białka jak i energii, by nie doprowadzić do wystąpienia kwasicy czy zasadowicy krów. W ślad za zwiększoną eksploatacją organizmu krowy mogą pojawiać się schodzenia racic i wymion. Dlatego tak ważne jest, by zadbać o prawidłowe warunki bytowania krów oraz właściwie przeprowadzony dój. Należy pamiętać, że niezależnie czy będzie to dój w hali udojowej, czy w robocie. Wymię musi mieć najlepszą obsługę. 

Na zwiększenie wydajności mlecznej wpływa także okres zasuszenia. Jest to czas, jaki potrzebuje wymię do regeneracji. Obecne rekomendacje to okres 60 dni przed wycieleniem. Niewątpliwie też na wydajność mleczną wpływa kolejna liczba laktacji. Pierwiastki dają mniej mleka niż wieloródki (ok. 80% pełnej możliwości) stąd tak ważna stymulacja i rozwój gruczołu. 

W produkcji mleka wszystko musi współgrać 

Jak wspominałam na początku, podejście do zwiększenia wydajności krów mlecznych w stadzie musi być kompleksowe. Żeby zwiększyć wydajność oraz pilnować parametrów mleka i zachować zwierzęta w dobrym zdrowiu nie można tylko na 1 czy 2 zagadnieniach, ale rozpatrywać stado całościowo. Hodowla bydła mlecznego wymaga w równym stopniu dbałości o zdrowie zwierząt, zapewnienie dobrostanu zwierząt, to pomaga w osiągnięciu oczekiwanej wydajności mleka.

Tekst i zdjęcia: dr inż. Marta Iwaszkiewicz

Jak zwiększyć wydajność? – okiem eksperta De Heus

O kilka słów rzucających światło na profesjonalne podejście do maksymalizacji wydajności stada poprosiliśmy specjalistę z De Heus, Roberta Borucha. O to, co nam powiedział:

Jako niekwestionowani specjaliści do spraw bydła, staramy się wraz z klientami szukać rozwiązań mających na celu zadbać o te wszystkie aspekty, które są mocno indywidualne w każdym gospodarstwie. To indywidualne podejście do każdego stada przez doradców ALDO oraz De Heus wyróżnia nas na tle szerokiej oferty paszowej na terenie Mazowsza i ościennych regionów.

Gospodarstwa posiadają różne pasze objętościowe wynikające z klasy gleby oraz warunków pogodowych, różne warunki utrzymania bydła, a co za tym idzie dobrostan zwierząt, różną genetykę co w następstwie daje nam potencjał produkcyjny krów. Nigdy nie działamy szablonowo i nigdy się nie zatrzymujemy. Zawsze jest coś do poprawy w gospodarstwie.

Uprawa roślin na kiszonki zaczyna się od doboru odpowiedniej odmiany po nawożenie i odpowiedni czas zbioru. Odpowiednie wykonanie kiszonki oraz jej zarządzanie, by pasze objętościowe były jak najlepszej jakości. Pomagają nam w tym programy OptiMize i OptiGrass firmy de Heus.

Odpowiednie odchowanie młodzieży. Jałówka staje się silna zdrowa, co finalnie daje nam silną i wydajną krowę mleczną. Program Kaliber oraz produkty z tej linii pozwalają hodowcy odchować jałówkę i uzyskać z niej zdrową pierwiastkę w wieku 24 miesięcy a przy intensywnym odchowie młodzieży nawet w 21. miesiącu.

Zarządzanie krowami w okresie okołowycieleniowym ma ogromne znaczenie dla tego jak sprawnie krowa wejdzie w następną laktację. Odpowiednie zarządzanie zwierzętami w okresie zasuszenia oraz start w laktacji pozwolą na to, by zwierzęta były zdrowe, dały zdrowego cielaka, a także produkowały mleko bez chorób metabolicznych tego okresu. 

Autorski program PRELACTO przedstawia program żywienia i zarządzania krowami w okresie okołowycieleniowym i z powodzeniem działa w gospodarstwach obsługiwanych przez ALDO.

Każdy z doradców ALDO wyposażony jest w najnowocześniejsze narzędzia analityczne udostępnione przez De Heus i wraz z hodowcami układają dawki pokarmowe dla ich stada, opierając się na indywidualnych bardzo szczegółowych badaniach pasz objętościowych. 

Prawidłowy dobór pasz treściwych pozwala na ułożenie odpowiedniej dawki pokarmowej dla najbardziej wydajnych i wymagających krów. Genetyka krów bardzo się zmienia na przestrzeni lat i jest ogromnym wyzwaniem, któremu udaje się nam sprostać, z wieloma sukcesami każdego dnia zwiększając wydajności w coraz to nowych gospodarstwach, stawiając na zdrowie i kondycję każdej krowy.

Bardzo duży nacisk z hodowcami kładziemy na szeroko nazwany dobrostan, czyli komfort życia krów. Wspólnie z hodowcami zwracamy uwagę na odpowiednią wielkość legowisk, wysokość rur karkowych, wielkość i rozmieszczenie poideł, odpowiednią szerokość stołu paszowego odpowiednia wentylacje itp. Chodzi o to by krowy, które są coraz bardziej wydajne i większe odczuwały komfort przebywania w oborach. By były zdrowe wolne od stresu, bólu i w poczuciu bezpieczeństwa.

Jako specjaliści do spraw bydła kładziemy mocny nacisk na prawidłowo wykonywaną korekcje racic. Zachęcamy hodowcę do wejścia we współpracę z wykwalifikowanymi korektantami racic. Tylko zdrowa motoryka krów pozwala na prawidłowe funkcjonowanie krowy w stadzie. Tylko zdrowa krowa jest w stanie wstać i podejść do stołu paszowego od 8 do 12 razy na dobę pobierając odpowiednią ilość suchej masy, co niweluje wystąpienie chorób metabolicznych.