Dobra pasza dla krów to klucz do wysokiej wydajności

Dobra pasza dla krów, czyli jaka? Ta droga? Ta od znajomego przedstawiciela? Ta, którą ma sąsiad? Co znaczy, że pasza dla krów jest dobra? Czy pasza wytworzona w gospodarstwie może być dobra?

Dobra pasza stosowana w żywieniu bydła mlecznego to nie tylko idealnie wymieszany homogenny TMR i super dodatki. Na dobrą paszę przede wszystkim składają się jej komponenty i to one decydują o wpływie paszy na wydajność i zdrowie krów. O tym czy pasza, którą przeznaczymy dla naszych krów, będzie spełniała nasze oczekiwania i pozwoli osiągać zadowalające wyniki produkcyjne, należy zadbać już na etapie upraw – jeśli pasza w pełni będzie pochodzić z gospodarstwa. Jeśli natomiast nie jesteśmy w stanie w pełni wytworzyć paszy i konieczny jest zakup poszczególnych komponentów, warto zadbać o ich zbilansowanie ze składnikami posiadanymi w gospodarstwie oraz o badania potwierdzające jakość zakupionych komponentów paszy dla bydła.

Znaczenie jakości komponentów paszowych w żywieniu bydła

Najczęściej stosowanymi komponentami w przygotowaniu paszy dla bydła mlecznego są kiszonki z kukurydzy, traw, sianokiszonki, ziarna zbóż, wysłodki suszone, śruty sojowe i rzepakowe oraz dodatki witaminowo-mineralne. Odpowiednie wymieszanie tych komponentów uniemożliwia krowom wybiórcze wyjadanie jedynie najbardziej smakowitych komponentów mieszanki oraz sprzyja większemu pobieraniu suchej masy. Dawka zawierająca kiszonkę wysokiej jakości jest wydajniejsza ekonomicznie i przynosi około 2,5 zł dochodu na sztukę dziennie.

Rola pasz treściwych w zwiększaniu produkcji mleka

Kluczową rolą pasz treściwych jest podnoszenie wydajności mlecznej. Szacuje się, że krowa produkująca 30 l mleka powinna otrzymać ok. 8–9 kg paszy treściwej dziennie jednak nie powinna przekraczać 12 kg. Dla krów o wyższej wydajności dodatek paszy treściwej powinien wynosić ok. 0,5 kg na 1 litr mleka. Jednak skarmianie pasz treściwych w gospodarstwach utrzymujących krowy mleczne ma ogromne znaczenie ekonomiczne. Duży ich udział w dawce pokarmowej generuje wysokie koszty żywienia. Z drugiej jednak strony, dzięki paszy treściwej w dawce wzrasta znacząco wydajność mleczna krów.

Przechowywanie zbóż i dodatków – jak zapobiegać stratom?

W przypadku każdego z wyżej wymienionych składników należy zachować właściwe praktyki przechowywania. Zachowanie właściwego poziomu wilgotności, zarówno przy zbiorze zbóż jak i przy późniejszym magazynowaniu jest szczególnie ważne.

Kiszonka kukurydziana jako fundament efektywnego żywienia

Kiszonka z kukurydzy – wybór odpowiedniego terminu zbioru jest jedną z kluczowych decyzji. Przyjmuje się, że idealną zawartość składników pokarmowych osiągamy przy suchej masie zielonki 33–35%. Plon kiszonki z kukurydzy w dużej mierze zależy od wysokości cięcia podczas zbioru. Podniesienie wysokości cięcia może zwiększyć nam koncentrację energii w kg suchej masy. Nie zaleca się jednak koszenia poniżej 20 cm. Rozdrobnienie zielonej masy ze względu na zapewnienie właściwych warunków fermentacji. Zapewniamy wtedy optymalne warunki do zakiszania i unikniemy strat skrobi w kale.

Jak przygotować sianokiszonkę wysokiej jakości?

Sianokiszonki – jak powyżej, wybór odpowiedniego momentu zbioru użytków zielonych, warunkuje w dużym stopniu plon białka. Dla traw optymalną fazą zbioru jest koszenie ich w momencie początku kłoszenia. Mieszanki traw, mieszanki traw i roślin bobowatych kosimy w momencie początku kwitnienia gatunku dominującego. Lucernę czy koniczynę przeznaczamy do zbioru w fazie początkowej pączkowania. Optymalna zalecana wysokość koszenia użytków zielonych mieści się w zakresie 6–8 cm. Kosząc niżej, narażamy nasz materiał przeznaczony do zakiszania na zabrudzenie zanieczyszczeniami mechanicznymi, co skutkuje nieprawidłowym procesem zakiszania.

Ubijanie pryzmy z kukurydzą.

Zboża w żywieniu krów – które wybrać i dlaczego?

Pasze treściwe – ziarna zbóż zawierają dużą ilość skrobi. Najczęściej w żywieniu bydła wykorzystywany jest jęczmień, kukurydza, pszenżyto, owies. Jęczmień jest najbardziej stałym jeśli chodzi o parametry żywieniowe, zawiera z reguły 12 % białka, 63–64 % to węglowodany oraz ok. 2% tłuszczu. Kukurydza, z racji na wysoką zawartość węglowodanów (67%) oraz wysoką zawartość tłuszczu (nawet 4%) jest uznawana jako najbardziej energetyczny gatunek zbóż. Pszenżyto jest bardzo dobrym surowcem paszowym ze względu na zawartość białka (13,5%) oraz węglowodanów (67%). Nie ma tak wysokich wymagań glebowych jak pszenica. Również cena materiału siewnego jest niższa. Owies jest gatunkiem zboża, które zawiera najwięcej włókna (około 10%) i sporą zawartość tłuszczu (4–5%). Zawiera znacząco mniej skrobi – 50–53% przy poziomie białka w granicach 13%.

Dobra pasza dla krów a koszty produkcji mleka

Reasumując. Koszty żywienia krów mlecznych to jeden z największych wydatków w produkcji mleka. Stanowią 40–60% wszystkich kosztów, dlatego tak ważne jest przeanalizowanie potencjału produkcji polowej, jaka istnieje w gospodarstwie i wyznaczenie momentów krytycznych, na których można zaoszczędzić, nie tylko eliminując ryzyko zmniejszenia wydajności, ale wręcz odwrotnie. Dobierając odpowiednią agrotechnikę, skład mieszanki traw czy zbóż można wyprodukować paszę o wysokich parametrach jakościowych, która przyczyni się do poprawy zdrowotności i wydajności krów.

Tekst i zdjęcia: dr inż. Marta Iwaszkiewicz